tim-hieu-ve-estrogen-va-testosterone
Tìm hiểu về Estrogen và Testosterone
Chắc bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng cơ thể phụ nữ cũng sản sinh ra testosterone - một loại hormone được gọi là androgen, thường được coi là hormone nam giới. Thật vậy, mặc dù testosterone là hormone chủ đạo ở nam giới, nhưng nó cũng có mặt trong cơ thể phụ nữ. Buồng trứng của chúng ta không chỉ sản xuất estrogen mà còn sản xuất một lượng nhỏ testosterone. Hai loại hormone này có vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản và chức năng cơ thể nữ.
Estrogen không chỉ được sản xuất ở buồng trứng mà còn từ các mô mỡ khác trên cơ thể. Những hormone giới tính này giúp ổn định, phát triển và sửa chữa các mô có chức năng sinh sản. Ngoài ra, những hormon này còn tác động đến tỷ trọng xương và một số mô khác trong cơ thể.
    1. Hoocmon là gì?
    2. Estrogen là gì?
    3. Tại sao nồng độ estrogen giảm ?
    4. Tại sao những vận động viên lại có nguy cơ giảm nồng độ estrogen?
    5. Tại sao nồng độ estrogen giảm sút khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh?
    6. Tại sao nồng độ estrogen tăng?
    7. Điều gì xảy ra khi nồng độ testosterone tăng hoặc giảm?
    8. Khi nồng độ hormone quá cao hoặc quá thấp, chúng ta nên làm gì?

Hoocmon là gì?

Tìm hiểu về Estrogen và Testosterone
 
Hormon là những chất hóa học được sản xuất ở mô nào đó và được dịch  cơ thể vận chuyển và tác động đến các mô khác trong cơ thể. Có thể hiểu là hormone là những chất truyền tin hóa học. Có rất nhiều loại hormon, đặc biệt là 2 loại hormon kể trên ảnh hưởng đến quá trình phát triển và hành vi ứng xử nên rất quan trọng đối với cả nam giới và nữ giới.
 
Số lượng và nồng độ hormone cũng thay đổi hàng ngày. Hai loại hormon giới tính như estrogen và testosterone được sản sinh rất nhiều trong một thời gian rất ngắn, nó thay đổi từng giờ, tùng phút và thời gian giải phóng hai loại hormon này cũng khác nhau giữa ngày và đêm, giữa các giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt.
 
Ở phụ nữ thường nhìn thấy những ảnh hưởng của sự thay đổi nồng độ và số lượng 2 hormon này rõ rệt nhất. Chính vì thế mà người ta thường đề cập đến những cụm từ như “ bão hormon” hay “ thủy triều hormon”

Estrogen là gì?

Tìm hiểu về Estrogen và Testosterone
 
Estrogen là một nhóm hormon bao gồm : estriol, estradiol và estrone.
Estriol được  sinh ra ở nhau thai, xuất hiện trong quá trình mang thai của phụ nữ
 
Estradiol là một hormon giới tính chính ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, được sản xuất từ nang buồng trứng. Estradiol giúp duy trì vẻ nữ tính và chức năng sinh sản. Ngoài ra, estradiol còn đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển xương ở phụ nữ và liên quan đến một số vấn đề về phụ khoa như u xơ, viêm màng trong dạ con, thậm chí ung thư ở nữ giới.
 
Estrone có ở khắp nơi trong cơ thể và là estrogen xuất hiện với số lượng lớn ở phụ nữ sau mãn kinh.

Tại sao nồng độ estrogen giảm ?

Dưới đây là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc suy giảm estrogen
 
• Suy giảm chức năng tuyến sinh dục
• Thiểu năng tuyến yên
• Sảy thai
• Thời kỳ Tiền mãn kinh và mãn kinh
• Đa  nang buồng trứng
• Chán ăn do tâm lý
• Vận động quá mức
 
Một số loại thuốc cũng có thể gây giảm nồng độ estrogen như clomiphen. Ngoài ra, hiện tượng này còn xảy ra nhiều ở phụ nữ sau sinh hoặc đang cho con bú.

Tại sao những vận động viên lại có nguy cơ giảm nồng độ estrogen?

Phụ nữ có cơ thể gầy gò, ít mỡ sẽ không thể thường xuyên sản sinh đủ lượng hormone giới tính. Hiện tượng này thường gặp ở các đối tượng như: vận động viên, người mẫu, chuyên viên thể dục – thể thao hay những phụ nữ thường xuyên có chế độ ăn uống thất thường. Bên cạnh đó, những đối tượng này có thể bị loãng xương, mệt mỏi và một số biểu hiện khó chịu khác  xảy ở độ tuổi mãn kinh. 

Tại sao nồng độ estrogen giảm sút khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh?

Đây là sự thay đổi hoàn toàn tự nhiên ở tất cả phụ nữ khi bước vào độ tuổi từ 40 đến 55. Hoặc hiện tượng này cũng có thể xảy ra đới với phụ nữ còn trẻ sau khi bị cắt bỏ buồng trứng.
 
Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển giao xảy ra trước thời kỳ mãn kinh. Sự suy giảm nồng độ estrogen một cách tự nhiên khởi phát từ giai đoạn này và theo đó, kéo theo những thay đổi sinh lý cũng bắt đầu xuất hiện. Khi trải qua giai đoạn tiền mãn kinh, phụ nữ sẽ tăng cân và kèm theo những triệu chứng mãn kinh khác. Một loạt các biểu hiện như là: bốc hỏa, khô rát âm đạo, rụng tóc...
 
Độ tuổi mãn kinh trung bình ở phụ nữ là 51 tuổi. Khi đó cơ thể sẽ sản xuất ít estrogen và progesterone đi và gây ra những triệu chứng khó chịu như:
 
• Bốc hỏa
• Ra mồ hôi trộm
• Khô, rát âm đạo
• Giảm ham muốn tình dục
 
Sự suy giảm nồng độ estrogen còn làm tăng nguy cơ  mắc các bệnh về tim mạch, loãng xương, trầm cảm ở phụ nữ...

Tại sao nồng độ estrogen tăng?

Nhìn chung khi bước vào giai đoạn dậy thì, nồng độ estrogen tăng và dẫn đến những thay đổi ở cơ thể nữ giới. Thay đổi này đóng vai trò quyết định trong việc phát triển tuyến vú, và tạo thành đường cong, hông nở và bắt đầu xuất hiện lông nách, lông mu.
 
Ngoài ra, hiện tượng tăng estrogen còn hay gặp ở phụ nữ thừa cân, huyết áp cao, tiểu đường, phụ nữ mang thai hoặc những phụ nữ bị ung thư buồng trứng, tinh hoàn, tuyến thượng thận.
 
Một số thuốc như ampicillin, thuốc tuyến giáp, phenothiazine, tetracycline, một số loại thuốc chứa estrogen có thể làm tăng nồng độ estrogen trong cơ thể.

Điều gì xảy ra khi nồng độ testosterone tăng hoặc giảm?

Nếu cơ thể sản sinh ra quá nhiều testosterone, chu kỳ kinh nguyệt sẽ có hiện tượng không bình thường hoặc mất hẳn, lông cũng mọc nhiều hơn bình thường. Ở nhiều phụ nữ, nồng độ testosterone cao còn có thể gây ra hiện tượng hói ở trán. Bên cạnh đó, testosterone cao còn gây ra các vấn đề như mụn, tăng kích thước âm vật, tăng tỷ trọng cơ và giọng nói trầm hơn.
 
Nồng độ testosterone cao còn dẫn tới hiện tượng khô khan, hội chứng u nang buồng trứng ( PCOS) – vấn đề nội tiết đôi khi gặp ở tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh con - thường  khó khăn trong việc mang thai. Phụ nữ bị PCOS có những triệu chứng gần giống như hiện tượng  nồng độ testosteron tăng lên quá mức:
 
• Béo phì
• Cơ thể hình quả táo
• Lông rậm hoặc quá mỏng
• Mụn
• Kinh nguyệt bất thường
 
PCOS kết hợp với:
 
• Tăng nồng độ hormon nam
• Kháng insulin
• Không dung nạp carbohydrate
• Nồng độ HDL thấp
• Nồng độ LDL cao
• Tăng Triglycerid
• Béo phì
• Huyết áp cao
 
Phụ nữ bị PCOS trở nên già hơn, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch tăng cao
 
Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, nồng độ testosterone ở phụ nữ bị suy giảm và dẫn tới tình trạng giảm ham muốn tình dục. Có rất nhiều bằng chứng chỉ ra rằng liệu pháp thay thế testosterone có thể cải thiện được chức năng tình dục ở rất nhiều phụ nữ mãn kinh. Tuy nhiên, biện pháp này không nên sử dụng với những đối tượng bị ung thư vú, ung thư tử cung. Nó rất có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều  bệnh về tim mạch, gan, vì thế các bác sĩ thường rất thận trọng khi đưa ra chỉ định.

Khi nồng độ hormone quá cao hoặc quá thấp, chúng ta nên làm gì?

Hãy đến gặp bác sĩ và họ sẽ quyết định xem những loại xét nghiệm nào cần được tiến hành để xác định nồng độ hormone của cơ thể bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ có kết luận về tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
 
NTM.H (ST)