Sữa thanh trùng là gì? Quá trình sản xuất sữa thanh trùng
Sữa thanh trùng là sữa tươi được xử lý ở nhiệt độ từ 72 – 90 độ C trong khoảng 15-30 giây, sau đó làm lạnh đột ngột xuống 4 độ C ngay sau khi vừa được vắt ra. Việc xử lý ở nhiệt độ không quá cao giúp sữa thanh trùng giữ lại được nhiều lợi khuẩn, hàm lượng dưỡng chất hầu như không bị hao hụt.
Sữa thanh trùng phải được bảo quản ở nhiệt độ 2 – 6 độ C liên tục, khống chế các loại vi khuẩn không phát triển được. Hạn sử dụng của sữa thanh trùng khá ngắn, chỉ khoảng 7 – 10 ngày. Loại sữa này có hương vị thơm ngon đặc trưng của sữa bò tự nhiên.
Cấu trúc dinh dưỡng của sữa thanh trùng khá đa dạng nên việc tiêu hóa cũng khó khăn hơn. Do đó, trẻ em trên 24 tháng tuổi mới có thể uống được loại sữa này.
Sữa tiệt trùng là gì? Quá trình sản xuất sữa tiệt trùng
Sữa tiệt trùng được xử lý ở ngưỡng nhiệt độ khá cao, từ 138 – 141 độ C trong 2-4 giây sau đó làm lạnh nhanh và đóng gói bao bì tiệt trùng. Quá trình xử lý ở nhiệt độ cao sẽ tiêu diệt nhiều hại khuẩn nhưng đồng thời cũng làm mất đi lợi khuẩn có trong sữa. Do đó, lượng vitamin trong sữa tiệt trùng sẽ bị mất mát đáng kể trong quá trình tiệt trùng. Tuy nhiên, bên cạnh nguồn dinh dưỡng vốn có trong sữa bò tươi, nhà sản xuất sẽ tiến hành bổ sung thêm một số vi chất có lợi cho sức khỏe như DHA, selen… và hương liệu để tạo vị cho sữa như dâu, socola… Sữa tiệt trùng có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng từ 6 tháng – 1 năm.
Sữa tiệt trùng có 2 nhóm sản phẩm là sữa tươi tiệt trùng và sữa bột tiệt trùng. Khác với sữa tươi là sữa bò vắt ra và thực hiện tiệt trùng ngay, sữa bột tiệt trùng là sữa hoàn nguyên tiệt trùng gồm sữa bột pha với nước, sau đó trải qua quy trình tiệt trùng, đóng gói. Vì phải trải qua 2 lần xử lý ở nhiệt độ cao nên hương vị của sữa bột tiệt trùng khác biệt khá nhiều so với sữa tươi ban đầu.
Sữa thanh trùng và tiệt trùng loại nào tốt hơn?
Thực tế, rất khó có thể nhận định sữa thanh trùng và tiệt trùng loại nào tốt hơn vì mỗi loại sữa đều có ưu điểm và hạn chế nhất định.
Xét về phương diện dinh dưỡng, sữa thanh trùng được đánh giá cao hơn vì giữ được trọn vẹn nguồn dinh dưỡng trong sữa bò tươi tự nhiên. Sữa tiệt trùng đã bị mất đi hoàn toàn lợi khuẩn và hao hụt một phần dinh dưỡng do quá trình xử lý nhiệt độ cao. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất sữa tiệt trùng cũng đã bổ sung thêm nhiều vitamin và khoáng chất, DHA để bù đắp lượng dinh dưỡng hao hụt trong quá trình tiệt trùng, cân bằng dinh dưỡng cho sữa tiệt trùng.
Về mùi vị, sữa tiệt trùng dễ uống hơn so với sữa thanh trùng. Thời gian bảo quản của sữa tiệt trùng cũng dài hơn, không bắt buộc phải bảo quản lạnh. Giá thành của sữa thanh trùng cao hơn so với sữa tiệt trùng. Tùy vào khẩu vị, nhu cầu, điều kiện kinh tế mà các bạn có thể lựa chọn sữa thanh trùng hay sữa tiệt trùng để sử dụng.
Tuy nhiên, không nên xem sữa là nguồn cung cấp dinh dưỡng chính mà bỏ qua thực phẩm tự nhiên hoặc thực phẩm chức năng. Thực tế, rất nhiều người trong chúng ta bị dị ứng với sữa hoặc đường lactose (thành phần có trong sữa), khiến cơ thể không hấp thụ được dưỡng chất của sữa. Nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng là rất cao. Để chăm sóc sức khỏe toàn diện và hỗ trợ phát triển thể chất, trí tuệ tối đa, các bạn nên có kế hoạch chăm sóc dinh dưỡng khoa học theo các nguyên tắc sau đây:
- Ăn đa dạng thực phẩm, cung cấp đủ 4 nhóm dưỡng chất chính: Đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất
- Ăn đủ và đúng bữa mỗi ngày: 3 bữa chính + 1-2 bữa phụ/ngày
- Lựa chọn loại sữa phù hợp với khẩu vị, thể trạng, độ tuổi
- Hạn chế sử dụng thức ăn nhanh, đồ uống có cồn, nước ngọt đóng chai, cà phê, hút thuốc lá
- Sử dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng dạng viên/cốm/siro… nếu nhận thấy cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng
Đặc biệt, rất nhiều phụ huynh lựa chọn sữa để bổ sung Canxi cho trẻ, xem sữa là “lựa chọn tốt nhất”. Điều này dường như đang làm quan trọng hóa Canxi trong sữa. Lượng Canxi trong sữa bò nguyên chất vào khoảng 120mg/100g. Mỗi ngày, trẻ được khuyến nghị uống khoảng 300 - 600ml sữa, lượng Canxi thu được chắc chắn không đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ.
Bên cạnh đó, với sữa tiệt trùng, vì hàm lượng dưỡng chất bị sụt giảm trong quá trình xử lý nhiệt độ cao. Do đó, nhà sản xuất có thể bổ sung thêm Canxi nhân tạo, loại Canxi này không phải trẻ nào cũng hấp thu được.
Các bậc phụ huynh không nên quá phụ thuộc vào sữa trong quá trình cung cấp Canxi cho trẻ. Thay vào đó, thực phẩm tự nhiên như: Cá, mực, tôm, cua, rau bina, bông cải… hoặc thực phẩm chức năng cũng chứa rất nhiều Canxi, tốt cho sức khỏe và quá trình phát triển thể chất của trẻ.
Hy vọng các thông tin trong bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ các đặc điểm của sữa thanh trùng và sữa tiệt trùng, từ đó lựa chọn được loại sữa phù hợp với nhu cầu của bản thân và chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
