
Muốn mua mận độc quyền của Việt Nam: Chọn mận tam hoa, mận hậu
Bà Nguyễn Thị Vân - người đã có 20 năm kinh nghiệm buôn bán hoa quả và là một đầu mối chuyên xuất buôn các loại mận ta, mận Tàu ở chợ đầu mối Long Biên (Hà Nội), có đến cả chục loại mận được bán tại chợ đầu mối rồi phân phối đến những chợ bán lẻ hay hàng rong để bán trên các tuyến đường.
Dù vậy, nếu không thích mua các loại quả của Trung Quốc thì người dân có thể yên tâm mua các loại mận tam hoa hay mận hậu. Bởi, hai loại mận này là hàng độc quyền của Việt Nam, hiện chỉ có ở Việt Nam trồng được, còn những nước khác chưa có.
Giá mận đầu mùa bán lẻ ở mức 150.000-200.000 đồng/kg, giữa mùa giá chỉ từ 25.000-60.000 đồng/kg tùy loại, đến cuối mùa giá mận sẽ nhích lên thêm 10.000-20.000 đồng/kg nữa so với thời điểm giữa mùa. Bà Vân cũng cho biết, mận tam hoa và mận hậu được trồng chủ yếu ở vùng Mộc Châu (Sơn La), Bắc Hà (Lào Cai). Đặc điểm nhận dạng là khi chín bên ngoài nhìn vỏ mận sẽ có những nốt lấm tấm màu trắng xen lẫn màu đỏ. Khi ăn cắn đôi quả mận ra sẽ thấy bên trong có màu tím đỏ thẫm. Mận ăn giòn, quả chín có vị ngọt pha lẫn với chua mát.
Mận tam hoa, mận hậu khi chín sẽ có nốt lấm tấm màu trắng xen lẫn màu đỏ
Mận đen to bằng nắm tay chỉ có ở Trung Quốc
Bà Vân cho hay, vào thời điểm tháng 8, tháng 9 hàng năm, trên thị trường sẽ xuất hiện loại mận đen tím bầm với kích cỡ "khủng" to bằng nắm tay người (quả to gấp 3-4 lần quả mận tam hoa). Bên trong thịt mận có màu vàng, mọng nước, ăn mềm và có vị ngọt. Loại mận này thường được dân bán hoa quả dạo trên các tuyến đường quảng cáo là mận Sapa. Tuy nhiên, thực chất, loại mận này được nhập từ Trung Quốc.
Theo bà Vân, ở Việt Nam cũng có loại mận đen nhưng quả chỉ nhỏ tương đương mận tam hoa, sản lượng cũng không có nhiều.
Lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh Lào Cai cũng khẳng định, ở Lào Cai có loại mận đen nhưng quả nhỏ, mận hết mùa vào tầm tháng 7.
Loại mận đen tím bầm với kích cỡ "khủng" to bằng nắm tay người được nhập từ Trung Quốc
Mận cơm đường Trung Quốc "đội lốt" mận cơm Việ Nam
Mận cơm đường sẽ phủ sóng khắp các chợ trên địa bàn Hà Nội sau mùa mận tam hoa. Giá của loại mận cơm đường này dao động 25.000-40.000 đồng/kg tùy kích cỡ quả to nhỏ.
Mận cơm đường có đặc điểm vỏ xanh, quả chín vỏ sẽ màu hơi vàng, thỉnh thoảng có điểm quả mận đỏ, ăn giòn, ngọt, lúc cắn đôi quả mận, hạt sẽ tách rời luôn ra nên được rất nhiều người chuộng mua.
Người bán vẫn quảng cáo loại mận cơm đường này là mận cơm Việt Nam. Tuy vậy, mận cơm ở Việt Nam thường có vào thời điểm đầu mùa, trước cả mùa mận tam hoa. Được trồng chủ yếu ở vùng Lạng Sơn. Mận ăn có vị chua, chát, giòn. Trong khi đó, mận cơm đường của Trung Quốc lại có sau thời điểm mận tam hoa kết thúc (bắt đầu từ khoảng tháng 6 hàng năm).
Người mua có thể nhìn vào kích cỡ để phân biệt được loại mận cơm đường Việt Nam với mận cơm đường Trung Quốc
Bà Vân cũng tiết lộ thêm, dân buôn cũng hay đánh đồng loại mận cơm đường Trung Quốc với mận Tả Hoàng Y ở Bắc Hà (Loài Cai). Thế nhưng, mận Tả Hoàng Y là loại mận khá nổi tiếng vì độ ngon, giòn, ngọt của nó. So về kích cỡ với loại mận cơm đường của Trung Quốc, quả mận Tả Hoàng Y to gấp rưỡi, thậm chí to hơn cả mận tam hoa. Người mua có thể nhìn vào kích cỡ để phân biệt được loại mận này với mận cơm đường Trung Quốc.
Số liệu từ Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng VII (Lạng Sơn) và vùng VIII (Lào Cai) cho biết, tính từ đầu mùa mận đến cuối mùa mận năm 2015, mận Trung Quốc được nhập về Việt Nam với số lượng 4.206 tấn mận các loại. Trong đó, mận Trung Quốc nhập về qua cửa khẩu Lào Cai là chủ yếu với số lượng khoảng 3.668 tấn.