1. Giai đoạn dậy thì
Tuổi dậy thì ở bé gái thường bắt đầu từ khoảng 13 tuổi. Thời điểm này cũng khác nhau đối với từng người. Ở giai đoạn này, cơ thể các bạn nữ đã phát triển gần như hoàn thiện, lớp mỡ dưới da dày hơn để tạo nên sự nữ tính, các đường cong rõ ràng hơn. Cùng với đó là sự phát triển của "vòng 1". Vòng 1 của bé gái bắt đầu lớn dần, tròn trịa hơn, núm vú nhô ra và quầng thâm vú rõ màu hơn. Thông thường, 2 bên ngực của người phụ nữ phát triển không đều nhau và ở thời kì dậy thì, bé gái có thể thấy đau tức ở vú.
Bên cạnh đó, "vòng 3" của người phụ nữ cũng tròn hơn, rộng hơn để đáp ứng khả năng mang thai và sinh đẻ. Lông cũng bắt đầu xuất hiện ở "vùng kín", nách. Các cơ quan sinh sản như môi lớn, môi bé, âm hộ, âm đạo... phát triển nhanh chóng. Âm đạo rộng ra, thành tử cung dày hơn để sẵn sàng cho việc mang thai sau này.
Ở tuổi dậy thì, nhiều bé gái xuất hiện mụn trứng cá. Lúc này, tuyến bã nhờn tiết ra dầu nhanh hơn các ống dẫn ra bề mặt của da khiến các lỗ chân lông bị bít lại gây ra mụn trứng cá và nhiễm khuẩn sẽ hình thành các mụn mủ.
Ngoài ra, các bạn gái còn có những thay đổi lớn về tâm, sinh lý. Giai đoạn dậy thì, buồng trứng phát triển, hoạt động tích cực sản xuất ra estrogen, hoàng thể tiết ra progesterone và estrogen, dẫn đến rụng trứng và có kinh nguyệt. Tuy nhiên, kinh nguyệt ở tuổi dậy thì thường chưa đều ngay và có thể khác nhau giữa các bạn gái.
2. Thời kì mang thai
Mang thai cũng là giai đoạn có sự thay đổi lớn trong sinh lí của người phụ nữ. Những tuần đầu tiên của thai kì, hormone giới tính nữ - progesterone tăng gấp 30 lần so với bình thường và sự thay đổi này cũng kéo theo nhiều thay đổi trong tâm lý người phụ nữ.
Khi mang thai, sự cân bằng nội tiết cũng có một vài thay đổi: Nồng độ prolactin của người phụ nữ tăng cao có tác dụng chuẩn bị cho tuyến vú để tiết sữa, prolactin trong nước ối giúp cho điều hoà chuyển hoá muối và nước của thai nhi. Progesterone sản sinh ra trong thai kì có tác dụng duy trì nội mạc tử cung để cho trứng làm tổ, làm giãn cơ tử cung và phòng tránh cơn co tử cung, lợi tiểu, tránh xuất huyết âm đạo hoặc dọa sẩy thai sớm. Tuy nhiên, progesterone tăng trong thai kỳ có thể làm tăng thời gian lưu thức ăn trong dạ dày, giảm trương lực cơ vòng, giảm nhu động ruột... gây ra các triệu chứng dạ dày thực quản ở thai phụ, kể cả hội chứng trào ngược dạ dày thực quản.
Mang thai là quãng thời gian người phụ nữ có nhiều thay đổi nhất ở "vùng kín". Chất nhầy cổ tử cung đục hơn và đặc lại tạo nút bịt kín lỗ cổ tử cung, ngăn việc thụ tinh lần hai và tránh nhiễm khuẩn ngược chiều. Khi chuyển dạ, cổ tử cung mở, chất nhầy được đẩy ra ngoài.
Trong thời gian mang thai, âm đạo dài ra, dễ co giãn. Chất dịch trong âm đạo tăng tính axit làm các mầm bệnh không sinh sôi nẩy nở được. Các môi lớn và môi nhỏ có những tĩnh mạch giãn rộng.
3. Thời kì mãn kinh
Cũng giống như giai đoạn dậy thì, thời kì tiền mãn kinh có thể xuất hiện sớm hoặc muộn và khác nhau với mỗi người. Tuy nhiên, có một đặc điểm chung mà hầu hết chị em khi bước vào giai đoạn này đều gặp phải, đó là nồng độ estrogen giảm.
Khi nồng độ estrogen suy giảm làm cho chức năng hoạt động của buồng trứng cũng bị kém đi, các tế bào biểu mô âm đạo cũng dần bị teo mỏng, sự tiết dịch âm đạo giảm.
Ngoài ra, người phụ nữ còn gặp phải một loạt những triệu chứng kèm theo như: mất cân bằng pH âm đạo, mệt mỏi, bốc hỏa về đêm, mất ngủ, tê bì chân tay, thay đổi tính tình, cáu gắt, béo phì và loãng xương... Và hệ lụy kéo theo thường là giảm cảm giác, tăng nguy cơ tổn thương khi quan hệ tình dục, lâu dần làm suy giảm và mất ham muốn tình dục.
Song song với những triệu chứng trên, do thiếu nội tiết tố sinh dục nữ estrogen, có thể bị những bệnh tiềm tàng khó phát hiện hơn về lâu dài sau đó như chứng loãng xương, bệnh tim mạch, ung thư nội mạc tử cung…
ST.
