Theo nhiều nghiên cứu, trong 2 năm đầu đời, trẻ được nuôi dưỡng khoa học sẽ có hệ miễn dịch tốt và phát huy hết tiềm năng về thể chất và trí tuệ trong tương lai. Dinh dưỡng phù hợp sẽ giảm 20% nguy cơ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, sẽ có chỉ số thông minh cao hơn, khả năng học tập tốt và thu nhập khá cao khi trưởng thành.
Chế độ dinh dưỡng trong 2 năm đầu đời của trẻ phụ thuộc vào các mốc giai đoạn khác nhau: Mang thai, nuôi con bằng sữa mẹ và chế độ ăn bổ sung, trẻ từ 1 đến 2 tuổi.
Nhu cầu năng lượng cần bổ sung trong thời kì mang thai
Phần lớn, để đứa con sinh ra có cân nặng khoảng 3000 gam thì trong thời kì mang thai người mẹ sẽ tăng từ 10-12 kg. Mức độ tăng cân của mẹ và cân nặng của bé phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Nếu chế độ dinh dưỡng thấp, người mẹ tăng ít cân, con sinh ra sẽ dưới 2500 gam (gọi là suy dinh dưỡng bào thai).
Cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong giai đoạn mang thai cho mẹ. Ảnh internet
Nhu cầu năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày của mẹ khi có thai 3 tháng đầu là 2100 Kcal, thai 3 tháng giữa thêm 250 Kcal, 3 tháng cuối thêm 450 Kcal và khi cho con bú thêm 500 Kcal/ngày.
Theo Nhipsongphunu, trong thời kì mang thai, mẹ bầu cần phải bổ sung thêm sắt/acid folic hoặc viên đa vi chất phòng chống thiếu máu, thiếu sắt. Uống bổ sung 60 mg sắt nguyên tố và 400 mcg acid folic, liều lượng 1 viên/ngày từ khi bắt đầu có thai cho tới 1 tháng sau sinh.
Năng lượng cần bổ sung cho thời kì nuôi con bằng sữa mẹ và ăn bổ sung
Trẻ cần bú sớm trong vòng 1 tiếng đầu sau khi sinh. Cho con bú sớm tốt cho mẹ, có tác dụng làm cho sữa xuống nhanh, co hồi tử cung. Đồng thời, khi con bú sớm sẽ bú được sữa non có giá trị dinh dưỡng cao, chứa các kháng thể chống lại bệnh tật, dễ tiêu hóa và giúp thải phân xu ra ngoài. Vì vậy, các bác sĩ thường khuyên các bà mẹ nên cho trẻ bú hoàn toàn sữa mẹ trong 6 tháng đầu và bú đến 18-24 tháng tuổi.
Cho con bú sớm tốt cho mẹ và bé. Ảnh internet
Từ tháng thứ 7 trở đi, ngoài bú sữa mẹ cần phải cho trẻ ăn thêm thức ăn bổ sung, 6 tháng tuổi ăn 1 bữa bột loãng, 7-9 tháng ăn 2-3 bữa bột đặc, 10-12 tháng ăn 3-4 bữa bột đặc. Khi 1-2 tuổi ngoài bú mẹ, trẻ cần ăn thêm 4 bữa/ngày và uống 400-500 ml sữa (nếu không có sữa mẹ).
Khi trẻ khỏe mạnh và phát triển bình thường sẽ tăng cân hàng tháng. Trẻ sinh đủ tháng khoảng 3000g, 3 tháng đầu tăng từ 1000-1200g/tháng; 3 tháng tiếp theo tăng từ 500 - 600g/tháng; 6 tháng tiếp theo chỉ tăng 300-400g/tháng. Đến khi trẻ 1 tuổi sẽ nặng gấp 3 lần lúc mới sinh (khoảng 9-10 kg). Bắt đầu từ 2-10 tuổi cân nặng tăng trung bình của trẻ là 2,4 kg/năm.
Cân nặng thường tăng cùng với chiều cao. Chiều cao trung bình của trẻ khi mới sinh ra là khoảng 50 cm, 3 tháng đầu trẻ tăng 3-4,5 cm/tháng, 3 tháng tiếp theo tăng từ 2-2,5 cm/tháng, 3 tháng tiếp tăng 2cm/tháng, những tháng tiếp theo tăng từ 1-1,5 cm. Khi trẻ 1 tuổi có chiều dài gấp 1,5 lần lúc mới sinh (75 cm), 2 tuổi chiều cao là 86-87 cm (bằng ½ chiều cao người trưởng thành), 3 tuổi có chiều cao là 95-96 cm, từ 4 – 10 tuổi chiều cao tăng trung bình 6,2 cm/năm.
Các chất dinh dưỡng cần bổ sung cho trẻ trong 2 năm đầu đời
Những can thiệp dinh dưỡng sớm giúp trẻ phát triển tối ưu về chiều cao ở tuổi trưởng thành. Chế độ dinh dưỡng hợp lý rất quan trọng, góp phần thúc đẩy tốc độ phát triển nhanh cả về chiều cao và cân nặng của bé. Vì vậy, bạn cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng sau vào thực đơn tăng chiều cao hàng ngày cho trẻ:
Protein:
Các thực phẩm giàu protein. Ảnh internet
Protein rất cần thiết để phát triển về chiều cao và cân nặng. Bởi vì, protein giúp tạo nên cấu trúc của tế bào, các nội tiết tố và đáp ứng khả năng miễn dịch cơ thể. Nguồn protein động vật cung cấp cho cơ thể là từ thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua... và nguồn protein thực vật là từ đậu đỗ, vừng….
Chất béo:
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng, giúp hòa tan và hấp thu các loại vitamin như: A, E, D, K. Năng lượng do lipid cung cấp trong khẩu phần chiếm khoảng 20-30%.
Chất sắt:
Chất sắt được đáp ứng qua chế độ ăn uống hàng ngày và có giá trị sinh học cao. Trong giai đoạn mang thai và 1 – 2 tuổi cần bổ sung chất sắt để tạo máu cho cơ thể, giúp các chất dinh dưỡng dễ dàng lưu thông đến xương nhằm hỗ trợ quá trình phát triển chiều cao một cách tốt nhất. Hàng ngày, bạn có thể bổ sung sắt thông qua các thực phẩm sau: Thịt bò, tiết bò, trứng gà, trứng vịt, tim lợn, gan gà….
Canxi:
Canxi là khoáng chất cần thiết để hỗ trợ cho quá trình phát triển chiều cao tối đa. Trong giai đoạn 2 năm đầu đời bạn cần bổ sung 300-500 mg/ngày cho trẻ. Canxi sẽ cùng với phospho duy trì và hình thành bộ xương, răng vững chắc.
Vitamin D:
Vitamin D hỗ trợ quá trình chuyển hóa Canxi, để nhanh chóng thấm nhanh từ thành ruột vào trong mạch máu, giúp xương chắc khỏe, phát triển chiều cao tốt nhất. Bạn có thể bổ sung vitamin D bằng cách cho trẻ phơi nắng khoảng 15-30 phút. Thời gian phơi nắng tốt nhất là trước 9h sáng.
