Trước hết muốn phòng tránh bệnh thì phải tăng cường sức khỏe (nhân cường tất nhược). Thứ 2 là phải phát hiện sớm, kịp thời để chữa bệnh khi còn chưa thành bệnh. Người xưa đã lưu truyền những kinh nghiệm phát hiện bệnh tật sớm vô cùng đơn giản như sau:
- Người ta quan tâm tới tam khiếu (tức là 3 lỗ hổng từ cơ thể ra ngoài). Cơ thể chúng ta có cửu khiếu (tức là 9 lỗ hổng tiếp xúc với môi trường: hai mắt, hai mũi, hai lỗ tai, miệng, đường đi tiểu và đường đi đại tiện).
Là thầy thuốc thì phải quan tâm đến cả cửu khiếu để chuẩn đoán và điều trị, còn chúng ta chỉ cần quan tâm đến tam khiếu quan trọng đó là: lỗ miệng, lỗ đi tiểu, lỗ đi đại tiện.
- Khi hơi thở bị nóng, xuất hiện mùi hôi bất thường, rộp lở miệng lưỡi là dấu hiệu báo rằng dạ dày và phổi đang rất nóng. Nếu như không giải quyết cái nóng ấy thì phổi và dạ dày sẽ bị viêm nhiễm trùng.
Đông y đã nói: “Thực tích sinh nhiệt, nhiệt tích sinh trùng” có nghĩa là: Khi sự chuyển hóa không được lưu thông thì sinh ra nhiệt trong cơ thể.
Khi cơ thể sinh nhiệt thì tạo nên môi trường thích hợp cho vi khuẩn và khi ấy nó sẽ trú ngụ và sinh sôi nảy nở dẫn tới viêm loét từng phần trên cơ thể chúng ta.
Giống như chúng ta mua thịt về nếu để trong tủ lạnh thì không vấn đề gì nhưng để ngoài môi trường nóng ẩm thì vài giờ là vi trùng xâm nhập làm ôi thiu.
Trường hợp trên khi phát hiện nóng dạ dày và nóng phổi chỉ cần dùng thực phẩm mát làm đồ ăn hoặc nước uống là giải nhiệt được. Chẳng hạn uống nước bột sắn, uống lá đậu ván, lá rau má, hoặc dùng đậu phụ chần qua nước sôi rồi chấm đường ăn...
Khi bị chảy máu chân răng, hay răng lung lay là biểu hiện của thận nóng. Muốn thận khỏi nóng thì chỉ cần uống nước râu ngô hoặc nước rau má sống kịp thời là có thể thanh nhiệt.
- Khi thấy lỗ đi tiểu bất thường (tiểu rát, tiểu buốt, tiểu nước vàng đục…) là biểu hiện thận và bàng quang tích nhiệt. Cũng phải thanh nhiệt ngay.
- Khi thấy lỗ đại tiện nóng rát, táo bón, đại tiện nhiều lần trong ngày, đại tiện không thông thì đó là do đại tràng nhiệt. Cũng phải thanh nhiệt ngay và dùng những đồ ăn thích hợp để khỏi táo bón (đồ ăn chống táo bón gồm: đu đủ, chuối, mít, sầu riêng, măng, rau xanh…)
Để ý phòng và chữa bệnh sớm như trên thì không chỉ phòng ngừa bệnh về đường hô hấp mà còn phòng ngừa được nhiều bệnh khác.
T.H
